Than đốt lò hơi là nhiên liệu quen thuộc trong hệ thống hơi công nghiệp nhờ chi phí hợp lý và khả năng sinh nhiệt cao. Tuy nhiên, mỗi loại than lại có đặc tính và mức độ phát thải khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả vận hành. Trong bài viết sau, Kim Trường Phúc sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về than đốt lò hơi, giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn trong việc lựa chọn nhiên liệu cho hệ thống của mình.

1. Than đốt lò hơi là gì?

Than đốt lò hơi là loại nhiên liệu hóa thạch được sử dụng chuyên biệt cho các hệ thống lò hơi công nghiệp nhằm tạo ra năng lượng nhiệt phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Đây là nguồn nhiên liệu có gốc carbon, được hình thành qua quá trình phân hủy kỵ khí của thực vật bị chôn vùi trong lòng đất hàng triệu năm.


Than đốt lò hơi là nhiên liệu hóa thạch được dùng cho các hệ thống lò hơi công nghiệp

Loại than này được ứng dụng rộng rãi trong các lò hơi công nghiệp. Nhờ đặc tính gốc carbon, than đốt lò hơi tạo ra ngọn lửa cháy mạnh và duy trì thời gian đốt lâu, đáp ứng nhu cầu vận hành liên tục của các doanh nghiệp.

2. Đặc tính hóa học của than đốt lò hơi

Than đốt lò hơi có thành phần hóa học phức tạp, bao gồm các chất tham gia cháy chính như:

Carbon (C): Là thành phần cháy chủ yếu, quyết định phần lớn nhiệt trị của nhiên liệu. Hàm lượng cacbon càng cao thì nhiệt trị than càng lớn. Tuy nhiên, ở những loại than có tuổi hình thành lâu năm (như than antraxit), than càng khó bắt cháy hơn.
Hydro (H2): Thành phần tham gia vào quá trình cháy và sinh nhiệt, nhưng hydro trong than đá thường chiếm tỉ lệ rất nhỏ nên đóng góp của nó vào tổng nhiệt trị không đáng kể.
Lưu huỳnh (S): Tồn tại dưới ba dạng: lưu huỳnh hữu cơ, lưu huỳnh khoáng chất và lưu huỳnh sunfat. Hai dạng đầu có thể tham gia vào quá trình cháy, còn lưu huỳnh sunfat không cháy mà chuyển thành tro. Khi cháy, lưu huỳnh tạo ra khí độc hại SO₂ và SO₃, có thể gây ăn mòn thiết bị và ô nhiễm môi trường.
Oxy và Nitơ: Đây là hai thành phần trơ trong than, không tham gia vào quá trình cháy. Sự hiện diện của chúng làm giảm hàm lượng các chất sinh nhiệt, từ đó làm giảm tổng nhiệt trị của than.


Than đốt lò hơi có thành phần hóa học gồm Cacbon, Hydro, Lưu huỳnh, Oxy và Nito

Ngoài các thành phần hóa học, than còn được đánh giá qua các chỉ tiêu công nghệ như: độ ẩm, chất bốc, hàm lượng tro và nhiệt trị. Những yếu tố này phản ánh trực tiếp khả năng cháy, hiệu suất sinh nhiệt và mức độ tiêu hao của than.

3. Phân loại than đốt lò hơi theo đặc tính và kích cỡ

Trên thị trường hiện nay, than đốt lò hơi được phân thành nhiều loại khác nhau, dựa trên mức độ biến chất địa chất và kích thước hạt thương mại. Việc lựa chọn đúng loại than sẽ giúp tối ưu hiệu suất, chi phí nhiên liệu và mức độ phát thải.

Than Antraxit: Là loại than có mức độ biến chất cao nhất, hàm lượng carbon cao, nhiệt trị cao nhất, chất bốc thấp và ít khói. Đây là lựa chọn hàng đầu cho các lò hơi công suất lớn nhưng đòi hỏi lò đốt phải có thiết kế phù hợp vì than antraxit khó bắt cháy.
Than Bitum: Mức độ biến chất thấp hơn antraxit, có nhiệt trị cao, chất bốc trung bình và dễ cháy. Than bitum là loại than phổ biến nhất, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều hệ thống lò hơi.
Than Nâu (Lignite): Có độ ẩm cao, nhiệt trị thấp và hàm lượng chất bốc cao. Than nâu thường được sử dụng trong các lò hơi có thiết kế đặc biệt để xử lý nhiên liệu ẩm ướt hoặc tại các khu vực có nguồn cung dồi dào với giá thành rẻ.
Phân loại theo kích cỡ thương phẩm: Các loại than trên được nghiền và sàng lọc thành các kích cỡ khác nhau để phù hợp với từng loại lò:
- Than Cám: Dạng bột mịn hoặc hạt nhỏ, phù hợp với lò hơi công nghệ tầng sôi.
- Than Cục: Kích thước lớn, phù hợp với lò hơi ghi xích hoặc ghi tĩnh nhờ khả năng duy trì nhiệt độ ổn định trong thời gian dài.


Than đốt lò được phân thành nhiều loại như than cám, than cục, than đá và than nâu

4. Ưu và nhược điểm của than đốt lò hơi

Mặc dù than đốt lò hơi là lựa chọn phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp nhưng nhiên liệu này cũng tồn tại một số hạn chế nhất định. Để có cái nhìn toàn diện hơn trước khi đưa vào sử dụng, hãy cùng điểm qua những ưu và nhược điểm của loại than này dưới đây:

4.1. Ưu điểm

Hiệu suất nhiệt vượt trội: Nhiệt trị cao giúp lò hơi hoạt động mạnh mẽ, đáp ứng nhu cầu năng lượng lớn trong thời gian ngắn.
Chi phí hợp lý: So với các nhiên liệu thay thế như dầu DO hay khí gas, than thường có giá thành thấp hơn, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành.
Nguồn cung ổn định: Việt Nam có trữ lượng than lớn và khả năng nhập khẩu thuận lợi, đảm bảo nguồn cung liên tục cho hoạt động sản xuất.
Tính ứng dụng rộng rãi: Từ ngành dệt may, chế biến thực phẩm, sản xuất vật liệu xây dựng đến xi măng, than đốt lò hơi đều phát huy hiệu quả tối ưu.


Than đốt lò hơi có hiệu suất nhiệt lớn với chi phí đầu tư thấp

4.2. Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm nổi bật, than đốt lò hơi cũng tồn tại một số nhược điểm như:

Tác động môi trường: Quá trình đốt than tạo ra khí thải chứa các chất gây ô nhiễm như bụi, SOx, NOx, ảnh hưởng đến chất lượng không khí.
Chi phí xử lý tro xỉ: Sau khi đốt, lượng tro xỉ còn lại cần được thu gom và xử lý đúng cách, làm tăng chi phí vận hành.
Biến động giá cả: Trong một số thời điểm, giá than có thể tăng cao so với các nhiên liệu sinh khối địa phương, ảnh hưởng đến chi phí sản xuất.

5. Hướng dẫn chọn than phù hợp với từng loại lò hơi

Việc lựa chọn than đốt lò hơi phù hợp cần dựa trên đặc điểm kỹ thuật của từng loại lò và yêu cầu vận hành cụ thể. Khi lựa chọn than cho lò hơi, cần ưu tiên loại có chất bốc thấp và độ bền lửa cao để tiết kiệm nhiên liệu. Ngoài ra, than cần có khả năng tiêu xỉ cao và ít khói để tăng hiệu quả hoạt động, đồng thời giảm thiểu khí thải độc hại.

Than cho lò hơi tầng sôi: Lò hơi tầng sôi sử dụng công nghệ đốt tạo điều kiện hòa trộn tốt trên toàn bộ diện tích buồng, giúp nhiên liệu cháy kiệt ở nhiệt độ không quá cao, giảm phát thải khí hại.

Thông số than phù hợp:

Kích thước: 0-10mm
Chất bốc thấp
Độ ẩm (ARB) < 25%
Nhiệt trị (ADB):
- Tầng sôi đốt bằng xỉ nền không tuần hoàn: 3800-4100 kcal/kg;
- Tầng sôi đốt bằng xỉ nền tuần hoàn: 5200-5700 kcal/kg;
- Tầng sôi đốt cát: 3800-4100 kcal/kg.


Loại than phù hợp với lò hơi tầng sôi
thường có kích thước từ 0 - 10mm, chất bốc thấp và ARB < 25%

Than cho lò hơi ghi xích: Lò hơi ghi xích có trình độ cơ khí hóa cao, cho phép đốt nhiên liệu kích thước lớn và không đồng đều. Loại lò này có thể đốt kết hợp nhiều loại nhiên liệu hoặc từng loại riêng biệt.

Thông số than phù hợp:

Kích thước: lên đến 50mm
Độ ẩm (ARB) < 40%
Nhiệt trị (ADB) theo tải lò:
- Tải lò < 50%: 3800-4100 kcal/kg;
- Tải lò 50-75%: 4800-5000 kcal/kg;
- Tải lò > 75%: 5200-5400 kcal/kg.

Than cho lò hơi ghi đẩy: Công nghệ ghi đẩy tương thích với nhiều loại nhiên liệu rắn khác nhau, phù hợp khi cần đốt than có kích thước khác nhau mà không cần thiết bị xử lý phức tạp.

Do đó, công nghệ ghi đẩy thường được ứng dụng rộng rãi trong các lò nhiệt như: lò dầu tải nhiệt, lò hơi bão hòa, lò hơi quá nhiệt, lò nước nóng và lò khí nóng. Lò ghi đẩy có khả năng đốt cháy tốt ngay cả với nhiên liệu khó cháy, độ ẩm cao, nhiệt trị thấp, kích thước không đồng nhất và tro xỉ dễ nóng chảy.

6. Ứng dụng của than đốt lò hơi trong các ngành công nghiệp

Than đốt lò hơi được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp khác nhau, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi sản xuất như:

Ngành dệt may: Cung cấp hơi nước cho các máy nhuộm và sấy vải, đảm bảo chất lượng sản phẩm và hiệu suất sản xuất.
Chế biến thực phẩm: Hỗ trợ quá trình đun sôi và tiệt trùng trong sản xuất đồ uống, thực phẩm đóng hộp, đảm bảo an toàn thực phẩm.
Nhà máy nhiệt điện: Sử dụng than đốt lò hơi để tạo hơi nước quay tuabin phát điện, góp phần quan trọng trong hệ thống điện quốc gia.
Sản xuất vật liệu xây dựng: Hỗ trợ nung clinker trong sản xuất xi măng, tạo ra vật liệu xây dựng chất lượng cao.

Có thể nói, than đốt lò hơi là nguồn nhiên liệu quan trọng trong các ngành công nghiệp, mang lại hiệu suất cao và chi phí hợp lý cho doanh nghiệp. Việc lựa chọn đúng loại than phù hợp không chỉ tối ưu hóa hiệu quả vận hành mà còn góp phần giảm thiểu tác động môi trường. Với sự phát triển của công nghệ và ý thức môi trường, than đốt lò hơi sẽ tiếp tục được cải tiến để đáp ứng nhu cầu sản xuất bền vững trong tương lai. Nếu bạn còn điều gì thắc mắc về than đốt lò hoặc muốn đầu tư hệ thống lò hơi tầng sôi, lò hơi ghi xích…, hãy liên hệ ngay với Kim Trường Phúc để được hỗ trợ nhanh chóng!